11 Ekim 2009 Pazar

Harfler Köyünün Masalı

Masalımıza başlamadan önce masalda kullanılacak etkinlikleri aşağıdaki linklerden indirebilirsiniz.
  
 Çizgi çalışmaları indir...                              Boyama Etkinlikleri İndir...


Harfler Köyü Masalı

Gözlerden uzakta, dağların arasında, şirin mi şirin bir köy varmış. Bu köydeki yaşayan çocuklar, o kadar mutlularmış ki, akıllarından ne geçirirlerse dilekleri anında kabul olurmuş. Bu köyde bulunan herşey, iyi kalpli peri tarafından sihirli değnekle büyülenmiş ve bu köyde bulunan ağaçların, kuşların, bulutların eşi benzeri de yokmuş üstelik.

Köyde 4 mevsim bir arada yaşanırmış. Eğer orada yaşayan çocuklar kartopu oynamak isterlerse biranda karlar yağıp her taraf bembeyaz olurmuş ve oyunlarını oynarlarmış.Eğer, havalar ısınıp pikniğe gitmek isterlerse, hemen güneş açar,tüm karları eritip yaz mevsimi sunarmış çocukların kucağına. Ve eriyen kar suları, şırıl şırıl akan derelere dönüşürmüş. Eğer yağmur da yağarsa, rengarenk bulutlar kol kola girip, kovalarından yağmurları boşaltırlarmış eşsiz harfler köyüne ve her yer rengarenk yağmurla ıslanırmış…

Bir gün bulutlar birbirlerine seslenmişler:

- Bulut kardeşlerim, Ela bugün bahçesindeki çiçekleri sulamamız için yağmur yağmasını istiyor. Hadi el ele verelim ve rengarenk damlalarımızı armağan edelim bahçesindeki güzel çiçeklere, demiş.

Diğer bulutlar, çok sevinmişler bu habere; zaten canları, yüklendikleri damlaları bırakmak istiyormuş ve büyük bir sevinç içinde “ Ela'ya sevgilerle ” diyerek hep bir araya gelmişler....

( Bu arada öğrencilerinize sorular sorarak, meraklarını daha da uyandırabilirsiniz.)

Evet çocuklar, size harfler köyünü sizinle birlikte kuracağımızı söylemiştim. Masalımızın devamında çok güzel olaylar sizi bekliyor; ama şimdi köyümüzün ilk temellerini atma vakti: Ben tahtaya bulut kardeşlerimizi çizeceğim, beni dikkatle izleyin. Var mısınız şimdi hep beraber, Ela’nın mis kokulu çiçeklerini sulayacak olan bulut kardeşleri havada çizelim ? O zaman, parmaklar fora J Gökyüzünü bulutlarla dolduruyoruz... Şimdi de sıralarımızın üstünde çiziyoruz. Evet, çok güzel! Sınıfımız, sizin sayenizde rengarenk bulutlarla doldu.Ayşe bak, Enes tam senin başının üst tarafına kocaman, çok güzel bir bulut çizmiş. Ela’nın bahçesindeki en güzel çiçeği o bulut sulayacak sanırım J

Hadi şimdi parmaklarımız havada, her tarafa bulut çizerek dışarıya çıkıyoruz.Belki Harfler Köyü'nün sihirli bulutları buraya da gelmişlerdir. Onları ararken, gökyüzündeki bulutların kenarlarından da gidelim.Ya da yere gölgeleri yansımışsa, onları bulup kenarlarından gidelim. Bulutlarımızı çizmeyi çok deneyelim ki, en güzelini yapmayı öğrendikten sonra, köyümüzün bulutlarını yaparak köyümüzü kurmaya başlayalım. (Bu arada, çizgi çalışlarına başladık. Serbest çizgilerle parmak gelişimini sağlayacağız. Mümkünse, her öğrencinizin kolundan destek vererek rastgele çizimlerin önüne geçebilirsiniz. Çocukların çizimleri düzelene kadar havada, sıra üstünde, tahtada, kum havuzunda bol bol yazdırma etkinlikleri yaptırın.İlk başlangıçta, öğrencilerinizin bileklerinden kavrayarak,doğru kıvrım hareketinin pekişmesi için yazmasına yardımcı olun. Önce yavaş yavaş, sonra kademeli olarak hızını arttırarak yazdırın. Sonra kendisinin yazması için fırsat verin. Zorlandıklarını hissettiğiniz kıvrımlarda bileğinden destek vermeye devam edip, sık tekrarlar yaptırın. Bu çalışmalarda, tahtayı kullandırmayı ihmal etmeyin, tebeşirle tanıştırın onları. En son boş kağıtlara, kalemle yapmaya geçin.)

Dağıtacağım kağıtlardaki bulutları, kim en güzel şekilde tamamlar ve çizgileri taşırmazsa, köyümüzün bulutlarını o yapacak ve onun resmini köyün girişine asacağız. ( Çocukların motivasyonunu arttırmak için, sizler daha değişik pekiştireçler kullanabilirsiniz. Harfler köyü için, renkli fon kartonları kullanabilirsiniz.”Harfler Köyü” diye başlık atıp, yapılan etkinlikleri sırasıyla çizdirip, bu kartona yapıştırabilirsiniz. İlk yapacakları, fon kartonunun üst tarafına bulutlar çizmek olacak. Etkinlikler ilerledikçe, köyün şekli de belirginleşecek. Kartonun alt tarafına ipler ve bu iplerin ucuna küçük kartlar yapıştırarak, etkinlikleri güzel yapanların resimlerini bu kartlara yapıştırabilirsiniz. Olumsuz davranışta bulunanların resimlerini kaldırarak disiplin sorunları için de uygun ve geçerli bir yöntem geliştirmiş olursunuz. Bu çalışmayı, 1.sınıf öğrencileriniz için proje ödevi olarak da kabul edebilirsiniz.)



( Bulut tamamlama çalışma kağıdı için ek:… deki çalışma kağıdından yararlanabilirsiniz.)
Bulutları tamamladık ama ben çalışmalarınızı çok beğenmeme rağmen bulut kardeşlerimiz, yaptıklarımızı pek beğenmemiş olacaklar ki, bir türlü rengarenk yağmurlarını yağdırmıyorlar köyümüze. Ne yapalım da barışsınlar bizimle?

(Burada, öğrencileri konuşmaya teşvik edip, kendilerini sözel olarak ifade etme becerilerini geliştiriyoruz. Her etkinlikte öğrencilerinize yeterince söz hakkı verip, sorularla onları meşgul ettiğiniz zaman, etkinliklerden sıkılma veya dikkat dağılması gibi olumsuzlukların önüne geçecek; zamanla sosyal yönlerinin de geliştiğini göreceksiniz.)

O zaman, hadi onlar için bir şarkı söyleyip, ellerimizi yukarı kaldıralım, açıp kapayalım.Onlar çocukları çok seviyor, belki parmaklarını en güzel açıp kapayanlar için bir iki damla bırakırlar harfler köyümüze ...

(Çizgi çalışmaları boyunca, öğrencilerinizin parmak kaslarını güçlendirmek için etkinliklere bol bol yer verin.Ben, hikaye ile özdeşleştirip, bu çalışmaları yürütmeyi tavsiye ediyorum.)

Yağmur yağıyor,

Seller akıyor,

Arap kızı,

Camdan bakıyor

Yağ, yağmur yağ,
Dağa, bağa, yağ.

Sınıfta veya dışarıda sizin de şarkıya eşliğinizle birlikte öğrencileriniz oynaya zıplaya bu şarkıyı söylesinler ve ellerini havada açıp kapatsınlar. Sonra, kollarını ileri geri uzatıp ellerini açıp kapatsınlar. " Yağmurda yere düşen elmalar varmış, hadi onları toplayalım " diyerek parmak kaslarını geliştirici bu hareketleri zamana yayın ve fırsat buldukça, özellikle çocuklar sıkılmışsa kurtarıcı etkinlik olarak yaptırmaya devam edin.

"Evet çocuklar, bulutlarımız sizin sayenizde barıştılar bizimle ve Ela'nın çiçeklerini bir güzel suladılar.

Yalnız sizin şarkınızı çok beğenen bulutlar öyle çok yağmur bırakmışlar ki harfler köyümüze, bu sefer de evlerin dış duvarında asılı olan tablolardaki resimlerin çizgilerini silmişler ve tablodaki resimler hep yarım çizgi yarım çizgi kalmış. Köyümüz bu haliyle güzel de görünmeyecek, ne yapmamızı tavsiye edersiniz? ( diyerek öğrencileriniz cevaplarını alın.)

Peki o zaman, var mısınız tabloları duvardan indirip, yağmurun sildiği çizgileri biz tamamlayalım? Ama, eskisi gibi olmalı; çizgilerin noktaların dışına taşmamalı ki güzelliği bozulmasın. Yarım çizgileri tamamladıktan sonra bir güzel boyarız, en güzel yapan arkadaşınızın tablosunu, harfler köyümüzdeki evimizin duvarına asarız.


( dedikten sonra, ek:… sunulmuş nokta tamamlama çalışma kağıtlarından, kolaydan zor olana doğru seçim yaparak öğrencilerinize yaptırabilirsiniz. Her çalışma kağıdındaki resimlere bakarak öğrencilerinize sorular yöneltin. Olay öncesi ve sonrası hakkında yorum yapmalarını isteyin; her tabloda anlatılan bir olay olduğunu, bu olayın ne olduğunu tahmin etmelerini sağlayın; izin verin bu sefer de resimlere bakarak onlar kendi hikayelerini yazsınlar J Etkinliklere onları ne kadar çok dahil edersek; ne kadar çok onlara söz hakkı verirsek, başarı oranımız da o kadar çok artacaktır. 1 haftada yaptırılacak veya kavratılacak bir konuyu isteksiz öğrencinizle bu sürede, belki daha uzun sürede tamamlarken; öğrencilerinizin istek ve şevkini uyanık kılmanız halinde, zaman ve emek tasarrufu sağlamış olarak, daha kısa sürede gerçekleştirebilirsiniz. Bu arada, eğer öğrencilerinizde sıkılma belirtileri görüyorsanız, giriş kısmında yaptırdığınız yüzme, elma-çilek toplama vb. kas geliştirici hareketlere onları şaşırtarak hızlı bir geçiş yapın. Bunun için etkinliği bitirmelerini beklemeyin. “ Kağıt ve kalemleri bırakıp ayağa kalkıyoruz ve…” diyerek şaşırtın onları.Eğlendikleri için dağılan dikkatlerinin tekrar toplandığını göreceksiniz.)

Harfler köyümüzde en son neler olmuştu hatırlayalım: Ela çiçekleri için bulut kardeşlerinden yağmur damlaları istemişti.Bulut kardeşler de sizin yaptığınız bulutları pek beğenmeyip, bize küsmüşlerdi.Biz de yağmur şarkısıyla onların gönüllerini almıştık.Hadi şarkımızı bir daha söyleyip hatırlayalım ( diyerek öğrettiğiniz şarkıyı hep beraber söyleyin ve bu arada parmaklarını açıp kapamalarını sağlayarak parmak kas geliştirme etkinliklerine devam edin.)

Köyümüzde yer alan, şırıl şırıl akan deremiz de yağmuru görünce çok sevindi.Ve şarkınızı duyan yunuslar dansa başlamışlar.Bu da deremizde dalgalar oluşturmuş. Bugün de harfler köyümüzün derelerini çizeceğiz. Bazı dereler hafif dalgalı; çünkü onlar uzakta oldukları için şarkınızı pek duyamamışlar. Biraz daha yakında olanların dalgaları biraz daha yüksek olacak ve sizin şarkınızı çok iyi duyan deredeki dalgalar ise iyice yükselmişler. Belki yükselen dalganın boyu Ali senden büyüktür , ne dersin olabilir mi? J

Şimdi sırayla önce hafif dalgalarımızı havada çiziyoruz. ( Düzenli çizgi çalışmalarından olan dalga çalışmalarını, bu şekilde giriş yaparak, siz öncelikle tahtaya çizin. Sonra hep birlikte havada, sırada, başlarıyla, ayaklarıyla ve kum havuzunda çizin,çizdirin. Sizin tahtaya çizdiğiniz şeklin üzerinden parmaklarıyla gitsinler.Gereken yerlerde bileklerinden tutarak onları yönlendirin. Parmaklarıyla çizmeyi bitirenler, kum havuzunda da denedikten sonra tebeşir alıp, sizin çizdiğiniz dalgaların üzerinden gitsinler; tahtada çizdirdikten sonra, 2 çizgili çalışma kağıtlarını dağıtın. ( Hafif dalga çalışmaları için ek:… sunulmuş çalışma kağıtlarından yararlanabilirsiniz.)

Artık onları çizgilere hapsetme zamanınız geldi J Önce hafif dalga, sonra dik ve daha sivri uçlu dalgalara geçin.Aynı etkinliği yapmaktan sıkılabilecekleri ihtimaline karşı oyun hamurları dağıtarak dalga şekilleri yapmalarını isteyebilir veya nokta tamamlama, yol bulma çalışma kağıtlarıyla serbest çizgi çalışmalarına da sıklıkla yer verebilirsiniz. Dalga çalışmaları sonunda en güzel dalgaları çizen öğrenciniz, harfler köyünüzün dereleriniz çizsin ve onun resmini de köyün girişine asın.

Bu arada eğer sınıfınızda disiplin sorunları gözlüyorsanız, yaramazlık yapan veya sınıf kurallarına uymayan öğrencilerin " Harfler Köyü “ ne kabul edilmeyeceğini, resmi asıldıysa, kaldırılacağını hatırlatarak bu sorunları en aza indirebilirsiniz.


şeklinde olan düzenli çizgi çalışması içinse şöyle bir hikaye düzenleyin:

Noktalarını birleştirdiğimiz harfler köyümüzün duvarlarındaki tabloların en güzelini yapan Ayşe idi.Onu bir kez daha alkışlayalım. Ayşe’nin tamamladığı tablo, köyümüzün Masalcı Ninesi’ nin evinin tablosuymuş ve tablosunu o kadar çok beğenmiş ki, size bir masal hediye ederek teşekkür etmek istemiş. İşte Masalcı Nine” mizin size hediye ettiği masal:

( ek: .. ‘deki çalışma kağıtlarını öğrencilerinize dağıtın ve gördükleri resimde nasıl bir olay geçmiş olabileceği hakkında sorular yöneltin. Yanıtları aldıktan sonra masalınızı anlatmaya başlayın.)

Masalcı Ninemizin size armağan ettiği masalımızın adı “ Kurbağa Prens ” masalı. Şimdi geriye yaslanıp, kurbağa prensimizin başından neler geçmiş hep birlikte dinleyelim (diyerek kurbağa prens masalını anlatın öğrencilerinize. Masal arasında kavram bilgilerini ölçebilir, 5N1K çalışması yaptırabilirsiniz. Masalı anlattıktan sonra, “ Şimdi biz de kurbağa prensimizin, zıpladığı çizgileri birleştirip üzerinden giderek prensese ulaştıralım mı? Diyerek havada, sırada, kum havuzu ve tahtada çizdikten sonra çalışma kağıdını yapmalarını için süre verin.


Daha sık ve dar olan


çizgi çalışmasını, masalımızın hemen devamında yaptırabilirsiniz. Burada da kurbağa prensimizin, prensese çabucak ulaşmak için daha hızlı zıpladığını ve adımlarının sıklaştığını söyleyebilirsiniz…


Ek: … ‘daki düzenli çizgi çalışmamız için de şu şekilde bir benzetme ve olay kurgusu düzenleyebilirsiniz:

Çalışma kağıdındaki “ gül ” ve “ bülbül ” resmine bakarak yorum yapmalarını; bu ikisi arasında nasıl bir olay geçmiş olabileceği hakkında sorular yöneltin. Verilen yanıtlardan sonra, Gül ve Bülbül’ün harfler köyünde yaşayan çok iyi iki arkadaş olduklarını ama Bülbül’ ün arkadaşı Gül’ ün yanına gidebilmesi için dikenli yollardan geçmesi gerektiğini söyleyin. Eğer bu çalışmayı kim çizgilerin dışına taşırırsa, taşırdığı çizginin ( dikenin) bülbüle batacağını ve onun yaralanmasına yol açacağını söyleyin ( Hem bu şekilde canlı ve doğal varlıkları koruma bilinçlerini ölçüp, gerekirse bu konuda karşılıklı konuşulup, bilgilendirme yapılarak bu duyarlılığın gelişmesi sağlanabilir.)

“ Bülbül’ ü Gül’ e çizgileri hiç taşırmadan ulaştırırsanız, belki sizi bir sürpriz daha bekliyor olabilir “ diye güdülenmeyi sağlayarak bu çalışma kağıtlarını yaptırın ve sonunda Gül’ e ulaşan Bülbül’ e, köyümüzün sihirli perisinin çok güzel bir ses armağan ettiğini; böylece Bülbül’ün kuşlar içinde en güzel ses sahip kuş olduğunu ve çizgileri taşırmadan onu Gül’ e ulaştırdıkları için onlara bir şarkı armağan ettiğini, şimdi onu öğreneceklerini söyleyin.

“ Şarkımıza geçmeden önce, size bir açıklamama yapmam gerek: Bülbülümüz benim kulağıma bir şeyler fısıldadı çocuklar.Sanırım bizim sınıfımızda da aynı bülbülümüz gibi çok güzel sesli birileri varmış. Elif, yoksa o sen misin? “ diyerek öğrencilerinize bildikleri şarkılardan söyletin ve onlara:

“ Pazara gidelim,

Bir tavuk alalım.

Pazara gidip, bir tavuk alıp, napalımmm?

Gıt gıt gıdak gıt gıt gıdak diyeliiimmm

Happuru happuru, happuru happuru yiyelim.

Pazara gidelim,

Bir köpek alalım.

Pazara gidip, bir köpek alıp, napalım?

Hav hav hav; hav hav hav diyelimmm

Happuru happuru, happuru huppuru yemeyelim…”

Şarkısını öğretip, canlandırmalarını isteyin. Dışarıya çıkıp bağıra bağıra bu şarkıyı söyleyin, oyunlar oynayın beraber.Sınıfa döndüğünüzde, defter çizgisi ebatında çalışma kağıtlarını dağıtıp, bu güzel şarkıya karşılık olarak, Bülbül’ ü çok sevdiği arkadaşı Gül’ e bir an önce kavuşturarak teşekkür etmelerini isteyin…


Ters ve düz helezonlar, “e” harfine geçişte faydalanabileceğiniz düzenli çizgi çalışmalarından bir tanesidir. ( “ e ” harfine hazırlık olarak sinek uçuşu ve helezon şeklinde olan; ek:..’de yer alan çalışma kağıtlarını kullanabilirsiniz. )

Bu şekil için de şu şekilde bir hikaye kurgulayabilirsiniz:

“Çocuklar, düşünün ki anneniz sizin doğum gününüz için çok güzel bir pasta yapmış. O kadar güzel bir pasta ki, bakmaya bile doyamıyorsunuz. Ama, havalar sıcak ya, sinekler uçuşuyor her yerde ve onlar sizin pastanıza göz dikmişler. Hatta, pastanızı alıp kaçırmışlar. Eğer siz pastasınızı onlardan geri alıp, dolaba kaldırmazsanız, onlar hepsini yiyip bitirecekler; size ve arkadaşlarına hiç pasta kalmayacak.


( Öğrencilerinizin tepkilerini ölçmeyi ihmal etmeyin.)

Onların uçuş yolunu takip ederseniz pastanıza ulaşıp geri alacaksınız. Ama, noktaların dışına taşırırsanız yolunuzu kaybedeceksiniz ve pastanızı sinekler yiyecek. Hadi bakalım, pastanızı kurtarmak için süperman pelerininizi takın ve pastanızı kurtarın. Ama çizgilerin dışına taşırmamaya özellikle dikkat edin; yoksa yolunuzu kaybedersiniz ve pastasız doğum günü yapamazsınız biliyorsunuz. Doğum gününüze harfler köyümüzün çocukları da davetli unutmayın. Hadi başlıyoruz o zaman:


( diyerek ek: …’deki çalışma kağıtlarını yaptırın. )
Her çizgi çalışması için, çalışma kağıdının başına bir nesne resmi yerleştirerek, bir hikaye tasarlayabilir; çalışmaların zevkli hale gelmesini sağlayabilirsiniz.Öğrencilerinizi bir amaç için güdülediğiniz zaman – pastayı kurtarmak vb..- , yaptıkları çalışma onlara eziyet gelmeyi bırakın, kendilerini ispat etme imkanı verecek. Ve böylece, harf öğretimine başlamadan önce, verimli geçirmemiz gereken süreyi eğlenceli hale getirmiş; amacımıza kolaylıkla ulaşmış olacağız. Bu yöntemle, sınıftaki disiplin sorunlarıyla da daha az karşılaşacağız; çünkü amacına güdülenmiş öğrencilerinizin sıkılmaya bile vakitleri kalmayacak J

Çizgi çalışmalarınızı yukarıda anlattığım yollarla, zevk duygusunu ön plana alarak gerçekleştirebilirsiniz. Parmak ve bilek işlekliğini de öğrencilerinizde gördükten sonra, artık harf öğretimine geçiş yapabilirsiniz. ( Sitemize eklenen çizgi çalışmalarını, hep bir arada, bu çalışmada toplansın diyerek, ekler bölüme ekledim. Çalışmaların bir kısmını kendim hazırladım; bir çoğu ise yurdumuzun her köşesinde görev yapan öğretmenlerimize ait çalışmalar.Emeği geçen tüm değerli öğretmenlerimize tekrar teşekkürlerimizi sunuyorum. )

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder